مسلمانان در سراسر اروپا با موج نگرانکننده نژادپرستی دست و پنجه نرم میکنند که با گسترش «سخنان ضداسلام» تقویت شده است. این نتیجه نظرسنجی بود که از سوی آژانس حقوق اساسی اتحادیه اروپا(FRA) منتشر شد و تقریباً نیمی از پاسخ دهندگان مسلمان در این نظرسنجی گفتند که اخیراً یک رفتار تبعیضآمیز را تجربه کردند.
نظرسنجی از ۹۶۰۰ مسلمان از ۱۳ کشور عضو نشان داد که نژادپرستی و تبعیض در بیشتر جنبههای زندگی آنها جریان دارد.
آنها اعلام کردند که کودکانشان در مدرسه مورد آزار و اذیت قرار میگیرند یا نابرابریهایی را در دسترسی به فرصتهای شغلی و اجاره یا خرید خانه تجربه کردند.
این نظرسنجی قبل از حملات حماس به جنوب اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ میلادی انجام شده و این آژانس مستقر در وین میگوید از آن زمان تا کنون، بنا بر گزارشهای سازمانهای جامعه مدنی و مقامات ملی، تعداد حوادث ضدمسلمانان نیز افزایش یافته است.
سیرپا رائوتیو، مدیر آژانس حقوق اساسی اتحادیه اروپا میگوید: «ما شاهد افزایش نگران کننده رفتارهای نژادپرستی و تبعیض علیه مسلمانان در اروپا هستیم. این موضوع در پی درگیریها در خاورمیانه تقویت و با سخنان غیرانسانی ضداسلامی در سراسر این قاره تشدید شده است.»
پس از حملات ۷ اکتبر حماس علیه شهروندان اسرائیل، مقامات در بسیاری از کشورهای اروپایی تلاش کردند از افزایش جنایات علیه جوامع مسلمان و یهودی جلوگیری کنند. با این وجود جرایم متعددی از جمله تلاش برای آتش زدن یک کنیسه در برلین تا ارسال دهها نامه حاوی تهدید و توهین به شوراها و مساجد مسلمانان در فرانسه بوقوع پیوست.
گفتگو با مسلمانانی از اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، ایرلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، اسپانیا و سوئد که در این نظرسنجی شرکت کرده بودند، نشان داد که ۴۷ درصد از آنها در پنج سال منتهی ۲۰۲۲ میلادی رفتارهایی نژادپرستانه را تجربه کردهاند. این رقم پیش از آن در سال ۲۰۱۶ میلادی ۳۹ درصد بود.
ویدا برسنویچیوته، از نویسندگان این نظرسنجی میگوید: «آنچه دریافتیم این بود که وضعیت مسلمانان در حال بدتر شدن است و زندگی به عنوان یک مسلمان در اتحادیه اروپا پیچیدهتر میشود.»
به نظر میرسد میزان تبعیض گزارش شده، ارتباط نزدیکی با تقویت جریانهای راست افراطی دارد.
در اتریش، کشوری که اخیرا حزب ضدمهاجر «آزادی» یا (FPÖ) توانست بیشترین رأی کسب شده برای یک حزب را ثبت کند، ۷۱ درصد از مسلمانان شرکت کننده در این نظرسنجی گفتند که جدیدا رفتارهایی نژادپرستی را شاهد بودند.
در کشور همسایه آن یعنی آلمان جایی که قدرت حزب محافظهکار «آلترناتیو برای آلمان» رو به افزایش است، ۶۸ درصد از شرکت کنندگان گفتند که تبعیض را تجربه کردند.
در ۱۳ کشور عضو مورد بررسی، ۳۹ درصد مسلمانان از «تبعیض در بازار کار» سخن گفتند و ۴۱ درصد نیز اعلام کردند مشغول به کار در مشاغلی هستند که صلاحیتی بیش از آن را دارند.
یک سوم از پاسخ دهندگان (۳۵ درصد) گفتند که به دلیل تبعیض، قادر به خرید یا اجاره خانه نبودند. این رقم پیش از این در سال ۲۰۱۶ میلادی تنها ۲۲ درصد بوده است.
پیامدهای این نژادپرستی نیز گسترده است. مسلمانان بیشتری در فقر زندگی میکنند، در خانههای پرجمعیت انباشته میشوند و ۲.۵ برابر بیشتر احتمال دارد که صرفا قراردادهای موقت کار داشته باشند.
احتمال ترک زودهنگام مدرسه توسط مسلمان نیز سه برابر بیشتر از جمعیت عمومی در سراسر اتحادیه اروپا بوده است.
به گفته ویدا برسنویچیوته، تجارب جوانان مسلمان نیز بسیار نگران کننده بوده است. بیش از نیمی از مسلمانان متولد اروپا (۵۵ درصد) گفتند که در پنج سال گذشته هنگام جستجوی کار، تبعیض را احساس کردهاند که نشان میدهد علیرغم داشتن تواناییها و شرایط زبانی یکسان، با آنها رفتار یکسانی نمیشود.
بسیاری از مسلمانان نیز از «همپوشانی» تبعیضها سخن گفتند که به گفته ویدا برسنویچیوته «وحشتناک» است.
زنانی که از لباسهای مذهبی مانند حجاب استفاده میکنند، نرخ تبعیض بیشتری را در بازار کار گزارش کردهاند و وقتی صحبت از زنان ۱۶ تا ۲۴ ساله شده که لباس مذهبی میپوشند، میزان تبعیض گزارش شده به ۵۸ درصد افزایش یافته است.
آژانس حقوق اساسی اتحادیه اروپا درنهایت از کشورهای عضو میخواهد تا مجازاتهای سختتری را برای جرایم تبعیض و نفرت پراکنی در نظر بگیرند.
رفتارهای نژادپرستانه علیه سیاهان و یهودیان
سال گذشته یک نظرسنجی نشان داد تقریباً نیمی از سیاهپوستان مورد بررسی در سراسر اتحادیه اروپا، تبعیض را تجربه کردهاند. در نظرسنجی انجام شده در ماه ژوئیه نیز تقریباً همه پاسخدهندگان یهودی، از تجربیات اخیر خود درباره یهودیستیزی سخن گفته بودند.
در مجموع، این گزارشها نشان میدهد که «نژادپرستی و تبعیض نژادی به یک پدیده دائمی در سراسر اتحادیه اروپا تبدیل شده که باید به آن پرداخته شود» و اینکه این مشکل «بدون هیچ تلاش روشنی از بین نمیرود».